Εισαγωγή
Η Ε.Ε. δίνει μεγαλύτερη προσοχή στην κατάσταση των ατόμων με ειδικές ανάγκες και το ζήτημα της νομικής βάσης πάνω στην οποία θα καθιερώσει μια πραγματική πολιτική αναπηρίας, καθίσταται όλο και πιο σημαντικό.
Δραστηριότητες σχετικές με την αναπηρία όσον αφορά την ισότητα ευκαιριών για άτομα με αναπηρίες ξεκίνησαν πριν από πολλά χρόνια, το 1959 στο Συμβούλιο της Ευρώπης στο πλαίσιο της μερικής συμφωνίας στον τομέα της κοινωνικής και δημόσιας υγείας. Το 1996, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε μια ανακοίνωση με τίτλο «Ισότητα ευκαιριών για άτομα με αναπηρία» – Μια νέα στρατηγική για την αναπηρία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Εφαρμόστηκαν ειδικά μέτρα για την καταπολέμηση των διακρίσεων και τον Μάιο του 1999 οι κοινωνικοί εταίροι υιοθέτησαν επίσημα την Κοινή Δήλωση για την Απασχόληση των Ατόμων με Αναπηρία.
Ένα άλλο σημαντικό έγγραφο, το Σχέδιο Δράσης για την Αναπηρία του Συμβουλίου της Ευρώπης 2006-2015 εγγυάται την πλήρη και ενεργή συμμετοχή στην κοινωνία, τις ίσες ευκαιρίες, τη μη διάκριση, την ανεξάρτητη διαβίωση στην τοπική κοινότητα, εν συντομία: πλήρη ιθαγένεια για όλα τα άτομα με αναπηρία. Το Σχέδιο παρέχει ένα δεκαετές πλαίσιο αναφοράς για την πολιτική και τη νομοθεσία για τα άτομα με αναπηρία που βασίζεται στα ανθρώπινα δικαιώματα. Οι δεκαπέντε βασικές γραμμές δράσης του καλύπτουν περισσότερους από 40 στόχους και περισσότερες από 160 συγκεκριμένες δράσεις που πρέπει να αναλάβουν τα κράτη μέλη.
Κατά την ανάπτυξη πρωτοβουλιών της Ε.Ε. για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, αυτά τα γενικά νομικά και πολιτικά πλαίσια είναι σημαντικό να ληφθούν υπόψη:
Η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία – είναι μια διεθνής συνθήκη για τα ανθρώπινα δικαιώματα που διευκρινίζει ότι όλα τα άτομα με αναπηρία έχουν το δικαίωμα να συμμετέχουν στην αστική, πολιτική, οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ζωή της κοινότητας, όπως και οποιοσδήποτε άλλος. Η Σύμβαση αναφέρει τι πρέπει να κάνουν οι δημόσιες και ιδιωτικές αρχές για να διασφαλίσουν και να προωθήσουν την πλήρη απόλαυση αυτών των δικαιωμάτων από όλα τα άτομα με αναπηρία. Όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε. και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν επικυρώσει αυτό το σημαντικό νομικό πλαίσιο.
Ο Ευρωπαϊκός Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων συγκεντρώνει τα θεμελιώδη δικαιώματα όλων των κατοίκων της Ε.Ε. Ο Χάρτης είναι νομικά δεσμευτικός στην Ε.Ε. Αυτό σημαίνει ότι όλα τα θεσμικά όργανα και οι οργανισμοί της Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένων των εθνικών κυβερνήσεων, πρέπει να σέβονται τα δικαιώματα που περιλαμβάνονται στον Χάρτη κατά τη σύνταξη της νομοθεσίας και της πολιτικής της Ε.Ε. Σε εθνικό επίπεδο, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να σέβονται τον Χάρτη κατά την εφαρμογή του κοινοτικού δικαίου.
Για να συνεχίσει τις δραστηριότητές της, η Ε.Ε. δημοσίευσε μια «Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την Αναπηρία 2010-2020» για να προωθήσει μια Ευρώπη χωρίς φραγμούς και να ενδυναμώσει τα άτομα με ειδικές ανάγκες, ώστε να μπορούν να απολαμβάνουν τα δικαιώματά τους και να συμμετέχουν πλήρως στην κοινωνία και την οικονομία. Περιγράφει ένα σύνολο στόχων και δράσεων για την εφαρμογή της πολιτικής αναπηρίας. Οι τομείς προτεραιότητας επικεντρώνονται στην προσβασιμότητα. Συμμετοχή, ισότητα, εργασία, Εκπαίδευση και κατάρτιση, κοινωνική προστασία, υγεία και εξωτερική δράση.
Καθώς πλησιάζει η επόμενη περίοδος προγραμματισμού, ακολουθούν ορισμένες κρίσιμες παρατηρήσεις και προτάσεις σχετικά με σημεία που πρέπει να ληφθούν υπόψη: Υπάρχει έλλειψη αναφορών σε διανοητική / πολλαπλή / σοβαρή αναπηρία – ολόκληρο το έγγραφο στρατηγικής εστιάζει κυρίως στη συγκεκριμένη κατάσταση ατόμων με σωματικές αναπηρίες, δίνοντας μια μονόπλευρη εικόνα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να αντιμετωπίσει το πρόβλημα το οποίο υπονομεύει την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών και σε ορισμένες περιπτώσεις επίσης, η διαθεσιμότητά τους θα πρέπει να είναι το πιο σημαντικό μέτρο έκβασης. Θα πρέπει να ζητηθούν από τους χρήστες τα προσωπικά τους σχόλια.
Τα επόμενα θέματα: Ανεξάρτητη διαβίωση, Ποιότητα ζωής, Πάροχοι υπηρεσιών για άτομα με ειδικές ανάγκες και ποιότητα υπηρεσιών, Εκπαίδευση γενικού και εξειδικευμένου προσωπικού που εργάζεται με άτομα με αναπηρίες, Βιωσιμότητα της χρηματοδότησης για άτομα με ειδικές ανάγκες. Αυτά πρέπει να αποτελούν προτεραιότητα της στρατηγικής για τη νέα περίοδο προγραμματισμού.
Τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά & Επενδυτικά Ταμεία (ESIF) είναι το δεύτερο μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού της Ε.Ε. Για την περίοδο 2014-2020, αυτά τα Ταμεία στοχεύουν, μεταξύ άλλων, στη βελτίωση της προσβασιμότητας, στην καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού και στην αύξηση των ευκαιριών εκπαίδευσης και απασχόλησης για άτομα με αναπηρία στην Ε.Ε. Οι αντιπροσωπευτικές οργανώσεις ατόμων με αναπηρία και τα άτομα με ειδικές ανάγκες έπρεπε να εκφράσουν τη γνώμη τους, να συμμετάσχουν και να λάβουν υποστήριξη.
